آشنایی با محصولات نظامی جمهوری اسلامی ایران وجهان (بخش نهم جت آموزشی تی-۳۷وهواپیمای تهاجمی ای-۳۷)

سه شنبه, ۳ شهریور ۱۳۹۴، ۰۷:۰۰ ق.ظ

آشنایی با محصولات نظامی جمهوری اسلامی ایران وجهان (بخش نهم جت آموزشی تی-۳۷وهواپیمای تهاجمی ای-۳۷)

مقاله ای که در زیر درمورد تولیدات نظامی ایران امده به نقل از منابع داخلی و خارجی است و هیچ کدام از مورد ذکر شده مورد تائید و یا رد وبسایت رسمی خلبانان نیست

شایان به ذکر است ممکن است بسیاری از سلاح های که در ادامه به انها خواهیم پرداخت تنها از چند پیش نمونه و یک نمایش تلویزیونی فراتر نرفته باشد (به هر دلیلی) و یا اینکه به تولید انبوه رسیده باشد و البته از میزان تولید شده انها اطلاعی در دست نیست جزء تعداد به نمایش گذاشته شده و یا دیده شدن انها در رژه ها و نمایش های عمومی

تلاش شده تمامی محصولات به صورت کوتاه معرفی شود ولی ممکن است برخی محصولات توضیح کامل داده شده باشد

جت اموزشی تی-۳۷ و هواپیمای تهاجمی ای-۳۷

شرکت سسنا در امریکا شهرت بسیاری از قبل از جنگ جهانی دوم در ساخت هواپیماهای تک موتوره پیستونی غیر نظامی یک تا چهار نفره داشت و همکنون نیز یکی از مشهور ترین شرکتهای سازنده هواپیماهای کوچک زیر ده نفر در انواع موتور پیستونی ، پراپ و جت است. این شرکت هر جا نیز وارد بازار نظامی شد در واقع بر اساس تبدیل یک طرح غیر نظامی این شرکت وارد این بازار شد

در سال ۱۹۵۲ نیروی هوایی امریکا خواهان یک جت اموزشی برای اموزش مقدماتی خلبانان نیروی هوایی شد که کوچک سبک و راحت تعمیر باشد. سسنا تا ان زمان هواپیما جت نظامی نساخته بود(و البته بعد از این طرح دیگر هم نساخت) ولی یک پیشنهاد به نیروی هوایی امریکا مبنی بر یک طرح با دو خدمه در کنار هم و دو موتور جت در ریشه بال داد . نیروی هوایی از طرح خوشش امد از جمله اینکه قرار گیری مربی و دانشجو در کنار هم باعث افزایش تعامل بین این دو میشد. سسنا طرح جدید را مدل ۳۱۸ نام گذاشت و در بهار سال ۱۹۵۴ نیروی هوایی با طرح سسنا موافقت کرد و طرح جدید ایکس تی ۳۷ نامیده شد

ایکس تی -۳۷

اولین ایکس تی ۳۷ در اکتبر سال ۱۹۵۴ پرواز کرد. هواپیما دارای بالی کاملا صاف و بدون پس گرایی و موتورهای که در ریشه بال نصب شده بود دو خدمه در کنار قرار داشتند که ار طریق درب کابین در بالای سرشان نصب میشد. هواپیما دارای سه ارابه فرود تک چرخ کوتاه بود و ارتفاع هواپیما تا زمین بسیار کم کرده بود تا تعمیر و نگهداری ان بسیار راحت باشد.

هواپیما دارای دو موتور توربوجت کونتنتال جی ۶۹ –تی ۹ با قدرت ۹۶۰ پاوند رانش بود که برای وزن این هواپیما مناسب بود و میتوانست هواپیما را به سرعت ۶۹۰ کیلومتر بر ساعت و ارتفاع ۷۷۰۰ متری برساند. هر موتور در ریشه یکی از بالا نصب بود و به دلیل اندازه کوچکش و وزن کمش پیاده و سوار کردن ان بسیار راحت بود

هواپیمای جدید سرانجام در سال ۱۹۵۷ وارد خدمت شد و به ان نام تی ۳۷ تویت داده شد و اولین سری دانشجویان یک سال بعد با این هواپیما فارق تحصیل شدند. تی ۳۷ از نظر دانشجویان و مربیان فوق العاده مناسب بود زیرا هم چالاکی خوب داشت و همچنین ارتباط مربی با دانشجو در بالاترین سطح خود قرار گرفته بود ولی یک از مشکلاتش سر صدای بالای موتور ان بود حتی در قیاس با هر جت توربوجت دیگری بالا بود تا انجای که فریاد زدن در درون کابیت برای صحبت کرده بسیار عادی بود

نیروی هوایی تا پایان سال ۱۹۵۹ در مجموع ۴۴۴ فروند T-37A را سفارش داد و حتی در سال ۱۹۵۷ نیروی هوایی در صدد به کار گیری نسخه دیدبانی و شناسایی ان برای هدایت اتش توپخانه نیز بود که البته در نهایت این نقش بهOV-1 داده شد

T-37A

علیرقم راضی بودن نیروی هوایی از تی ۳۷ ای ، نیروی هوایی از قدرت موتور این هواپیما راضی نبود و خواهان یک نسخه با موتور قویتر بود که سسنا به سرعت تی ۳۷ بی را پیشنهاد داد که دارای موتور قویتر جی ۶۹ – تی ۲۵ بود که ده درصد رانش بیشتری را ایجاد میکرد . این نسخه در سال ۱۹۵۹ پرواز کرد و ۵۹۹ فروند نیز از این نسخه تحویل ارتش امریکا شد

تا اواخر دهه ۱۹۶۰ به دلیل مقاومت کم شیشه جلو که با چند مورد برخورد پرنده به شیشه باعث حوادث شد ، شیشه هواپیما مقام سازی شد تا در برابر برخورد یک پرنده ۱٫۸ کیلوگرمی با سرعت ۴۶۰ کیلومتر بر ساعت مقاومت کند

تی ۳۷ ای و بی هیچ جایگاه خارجی نداشتند زیرا نقش اموزشی داشت ولی سسنا در سال ۱۹۶۱ دست به توسعه نسخه ای با نام تی۳۷ سی زد که دارای جایگاه خارجی برای حمل سلاح بود. البته نیروی هوایی اصلا نیاز به توان حمل سلاح نداشت و تی ۳۷ سی برای صادرات در نظر گرفته شده بود . تی ۳۷ سی دارای بال های قویتر بود و بر روی نوک هر بال یک مخزن سوخت ۲۴۵ لیتری را حمل میکرد که قابل رها شدن بود

زیر هر بال دو برجک حمل سلاح قرار داشت که می توانست شامل غلاف مسلسل گاتیلینگ شش لول مینیگان با کالیبر ۷٫۶۲ م م ویا غلاف مسلسل ۱۲٫۷ م م و یا غلاف راکت ۷۰ م م ویا چهار عدد بمب مارک ۸۱ باشد . برای هدفگیر درون کابین دارای یک سایت اتش ساده درجه بندی شده بود و ارتقائات انجام شده دست کم ۶۵۰ کیلوگرم بر وزن این هواپیما افزوده بود که سرعت ان را به ۵۵۰ کیلومتر کاهش داده بود اگرچه مخازن سر بال برد را از ۱۵۰۰ کیلومتر در نسخه قبلی به ۱۷۷۰ کیلومتر افزایش داده بود

کابین تی-۳۷ بی

تی ۳۷ تا سال ۱۹۷۵ در خط تولید بود و توسط ۱۵ ارتش جهان در نقش اموزی و حتی در نسخه سی در نقش پشتیبانی هوایی نزدیک به خدمت گرفته شده بود . ۱۲۹۶ فروند از این جت اموزش ساخته شد که ۲۷۳ فروند ان نسخه تی ۳۷ سی بود

ترکیه، پاکستان، برزیل، اردن،تایلند،کره جنوبی، المان غربی،ویتنام جنوبی،برمه، کامبوج،شیلی ، کلمبیا ، یونان و اسپانیا از جمله شتریان این جت بودند که هنوز در چند کشور در خدمت است. تی ۳۷ حدود ۵۰ سال تا سال ۲۰۰۹ میلادی در خدمت نیروی هوایی امریکا باقی ماند تا اینکه سرانجام با تی ۶ هگزان ۲ جایگزین شد

با اغاز دخالت غیر مستقیم امریکا در سال ۱۹۶۲ در جنگ ویتنام که در ان مرحله شامل دادن کمک فنی به ویتنام جنوبی بود ، پنتاگون به دنبال یک هواپیما ضد شوروی و پشتیبانی هوایی برای کمک به متحدین این کشور بود که با کمونیستها در حال نبرد هستند از این روی چند تی ۳۷ سی وارد ویتنام جنوبی شدند و بر ضد ویتکنگها ازمایش شدند. تی ۳۷ سی کارایی خوبی داشت ولی نیروی هوایی خواهان توان بیشتری در حمل تسلیحات توسط این جنگنده بود

از این رو سسنا در سال ۱۹۶۳ نسخه جدید با نام تی ۳۷ دی را توسعه داد که شامل سه جایگاه زیر هربال (در مجموع شش جایگاه) و مخازن سوخت بزرگتر ۳۶۰ لیتری بر نوک بالها بود . همچنین این نسخه دارای سلاح ثابت بود و در داخل دماغه سمت راست دارای یک مسلسل مینیگان ۷٫۶۲ م م با سرعت اتش ۳۰۰۰ گلوله بر دقیقه بود که ۱۵۰۰ گلوله حمل میکرد و در دماغه دارای یک دوربین برای هدفگیر مسلسل بود.

از انجایی که هواپیما سنگینتر شده بود سسنا موتور تی ۳۷ دی را تعویض کرد و به جای موتور قبلی ، موتور جنرال الکترونیک جی ۸۵ جی۲/۵ نصب شد که دارای ۲۴۰۰ پاوند رانش بود که بیش از ۲ برابر موتور قبلی قدرت فراهم می کرد . موتور جی ۸۵ بر روی اف۵ نیز نصب شده بود ولی نسخه نصب شده روی تی ۳۷ دی نسخه بدون پس سوز و کم توانتر بود

تی۳۷ دی که بعدها “ای-۳۷ای” نامیده شد مجهز به مسلسل مینیگان در دماغه

نسخه جدید در اکتبر سال ۱۹۶۴ پرواز کرد و دومین پیش نمونه ان در زیر هر بال دارای چهار جایگاه خارجی بود(در مجموع هشت جایگاه) . نیروی هوایی در ان زمان در ویتنام درگیر شده بود و با تلفات بالا ای ۱ اسکای ریدر مواجع بود. ای۱ اسکای ریدر یک پرنده پیستونی بازمانده از جنگ جهانی دوم بود(البته ای۱ در اواخر جنگ طراحی شده بود و به جنگ دوم نرسید ) که علیرقم برد و توان حمل سلاح مناسب ولی به دلیل سرعت پاینتر و تا حدی فرسودگی ، در برابر پدافند اسیب پذیر بود از این روی نیروی هوایی چند فروند تی ۳۷ دی را برای تست در ویتنام برای جایگزینی با ای۱ اسکای ریدر می خواست

نیروی هوایی سفارش ساخت ۳۹ فروند تی ۳۷ دی را به سسنا داد و در مرحله اول با نام ای تی -۳۷ دی شناخته شد ولی به سرعت نام A-37A به ان داده شد که نشان میداد نسخه تهاجمی تویت است

ای ۳۷ دارای یک تن وزن خالی بیشتر و ۳٫۵ تن وزن برخاستن بیشتری نسبت به تی ۳۷ بود و میتوانست تا ۱٫۸ تن سلاح حمل کند. شکل کلی همان تی ۳۷ بود و حتی دارای دو صندلی در کنار هم بودد که جای مربی را میشد با یک ناظر پر کرد ولی در عملیات های رزمی معمولا تنها با یک خلبان پرواز میکرد.

ای -۳۷بی

نیروی هوایی ای ۳۷ را با لقب دراگون فلی را در سال ۱۹۶۷ وارد ویتنام کرد که برای پشتیبانی هوایی نزدیک، اسکورت بالگرد ها و حتی ماموریت شبانه استفاده شد که برای این ماموریتها از بمب های خوشه ای راکت و غلاف مسلسل استفاده میکرد و یک مخزن سوخت خارجی زیر هر بال نیز حمل میکرد

ای ۳۷ هزاران پرواز در خدمت نیروی هوایی امریکا در ویتنام انجام داد و هیچ کدام بر اثر اتش دشمن از بین نرفت و تنها دو فروند در هنگام فرود از دست رفتند . در نیروی هوایی امریکا به انها لقب سوپر تویت داده شد شاید دلیل ان این بود از همه لحاظ بر تی ۳۷ برتری داشت حتی از نظر سر صدا تولید توسط موتور

ای ۳۷ ای کارایی بالای داشت ولی نشان داد در برابر اتش پدافند اسیب پذیر است علیرقم اینکه هیچ کدام از ۳۹ فروند تحویلی از بین نرفتند . از این رو نیروی هوایی خواهان نسخه تقویت شده ان بود. در جواب سسنا نسخه A-37B را توسعه داد که نیروی هوایی ۱۲۷ فروند ان را سفارش داد ولی نه برای خودش بلکه برای نیروی هوایی ویتنام جنوبی تا ان را جایگزین ای ۱ اسکای ریدر بکند.اولین دسته در سال ۱۹۶۸ تحویل ارتش ویتنام جنوبی شد

ای ۳۷ بی زره پوشتر بود و سنگینتر به شکلی که توان حمل تا ۲٫۶ تن سلاح را داشت و در زیر هر بال می توانست تا سه مخزن سوخت حمل کند و با در نظر گرفتن مخزن سوخت نوک بال در مجموع توان حمل هشت مخزن سوخت خارجی داشت . بیشترین سرعت این نسخه ۸۱۵ کیلومتر بر ساعت بود و برد انتقالی ان ۱۴۸۰ کیلومتر وبا ۲ تن سلاح ۷۴۰ کیلومتر بود.

ای-۳۷ بی

این نسخه سلاح های سنگیتری را حمل میکرد برای نمونه توان حمل غلاف ۲۰ و یا ۳۰ م م را داشت و میتوانست انواع لانچر های راکت ۷۰ م م در انواع ۷ و ۱۹ لول را حمل کند و از دو موتور قویتر جی ۸۵ جی ایی-۱۷ ای با توان ۲۸۵۰ پاوند قدرت میگرفت که ۲۰ درصد رانش بیشتری نسبت به نسخه قبلی ایجاد میکرد . تی ۳۷ و ای ۳۷ ای دارای صندلی پرتاب شونده نبودند ولی ای ۳۷ بی دارای صندلی پرتاب شونده بود و دارای کابینی زره پوش و یک لوله سوختگیری هوایی در دماغه

در مجموع ۵۷۷ فروند ای ۳۸ ساخته شد که ۲۵۴ فروند ان توسط ویتنام جنوبی مورد استفاده قرار گرفت. این هواپیما کارایی بسیار داشت و کارایی ان رضایت بخش بود ولی هنگامی که در نهایت در سال ۱۹۷۵ ویتنام جنوبی توسط ویتنام شمالی اشغال شد دست کم ۹۰ تا ۱۰۰ فروند ای ۳۷ دست ویتنام شمالی افتاد که تا اواخر دهه ۱۹۷۰ در خدمت بود ولی به دلیل کمبود لوازم یدکی از خدمت ارام ارام خارج شدند و جای انها را سوخوی۲۲ به خدمت گرفته شد.

نیروی هوایی امریکا نیز تعداد محدودی ای ۳۷ بی به خدمت گرفت که در دهه ۱۹۸۰ انها را با ای۱۰ جایگزین کرد

بازار بزرگ ای ۳۷ در امریکای جنوبی بود. جای که ای ۳۷ به دلیل هزینه کم تعمیرات و راحتی تعمیرات مشتریان بسیاری داشت و بارها بر ضد نیروی های شورشی و یا قاچاقچیان به کار رفت.شیلی، کلمبیا، اکوادور،السالوادور،گواتمالا،هندوراس، پرو و اروگوئه از جمله مشتریان این هواپیما در امریکای جنوبی و لاتین بودند و همچنان در پنج کشور امریکای جنوبی در خدمت است