آشنایی با محصولات نظامی جمهوری اسلامی ایران وجهان (بخش هفتم جنگنده تهاجمی میتسابیشی اف۱)

يكشنبه, ۱ شهریور ۱۳۹۴، ۱۰:۰۰ ق.ظ

آشنایی با محصولات نظامی جمهوری اسلامی ایران وجهان (بخش هفتم جنگنده تهاجمی میتسابیشی اف۱ و جت اموزشی میتسابیشی تی ۲)

مقاله ای که در زیر درمورد تولیدات نظامی ایران امده به نقل از منابع داخلی و خارجی است و هیچ کدام از مورد ذکر شده مورد تائید و یا رد وبسایت رسمی خلبانان نیست

شایان به ذکر است ممکن است بسیاری از سلاح های که در ادامه به انها خواهیم پرداخت تنها از چند پیش نمونه و یک نمایش تلویزیونی فراتر نرفته باشد (به هر دلیلی) و یا اینکه به تولید انبوه رسیده باشد و البته از میزان تولید شده انها اطلاعی در دست نیست جزء تعداد به نمایش گذاشته شده و یا دیده شدن انها در رژه ها و نمایش های عمومی

تلاش شده تمامی محصولات به صورت کوتاه معرفی شود ولی ممکن است برخی محصولات توضیح کامل داده شده باشد

جنگنده تهاجمی میتسابیشی اف۱ و جت اموزشی میتسابیشی تی ۲

در دهه ۱۹۵۰ این دیدگاه در نیروی هوایی امریکا وجود داشت که برای اموزش خلبانان جت های مافوق صوت باید یک جت اموشی مافوق صوت نیز وجود داشته باشد از این رو جت اموزش تی ۳۸ که یک جت اموزی دو موتوره مافوق صوت بود و بعدها بر اساس ان جنگنده اف۵ ساخته شد در ان دوران وارد خدمت ارتش امریکا شد

نیروی هوایی ژاپن نیز در ان دوران تحت تاثیر این ایده بود. ژاپن در اوائل دهه ۱۹۶۰ جت شکاری اف۱۰۴ استارفایتر را به خدمت گرفت و ۲۱۰ فروند ان را در میتسابیشی تولید کرد از این رو نیاز به یک جت اموزشی مافوق صوت داشت

ژاپن در دهه ۱۹۵۰ در مجموع ۲۱۰ فروند جت اموزشی تی ۳۳ را تولید کرده بود و از اوائل دهه ۱۹۶۰ اولین جت بومی ساخت خود بعد از جنگ جهانی دوم یعنی جت اموزشی فوجی تی۱ را نیز عملیاتی کرده بود که بسیار شبیه جنگنده اف ۸۶ بود که ۳۰۰ فروند ان نیز در داخل ژاپن تولید شده بود(منظور اف۸۶ است ) ولی نیاز به یک جت مافوق صوت بود. از جمله این که در اواخر دهه ۱۹۶۰ نیروی هوایی ژاپن در حال برنامه ریزی برای خرید و بعد تولید اف۴ فانتوم نیز بود.

از این رو در اواخر دهه ۱۹۶۰ برنامه ای با نام اف ایکس برای به خدمت گیری یک جت اموزشی مافوق صوت اغاز شد. در مرحله تست دولت ژاپن فشار بسیار بر ارتش وارد می کرد که انها یا تی ۳۸ ویا اف۵ بی را در داخل ژاپن تولید کنند زیرا بسیار مقرون به صرفه بود ولی در ارتش ژاپن خواهان توسعه یک جت اموزشی مافوق صوت بودند تا بتوان با این کار در ساخت یک جت اموزشی رزمی مافوق صوت تجربه حاصل شود زیرا فوجی تی ۱ مادون صوت بود

میتسابیشی تی۲

در سال ۱۹۶۷ با در نظر گرفتن افزایش سن جنگنده های اف۸۶ که با ورود اف۱۰۴ دیگر در نقش جنگنده پشتیبانی نقش بازی میکرد ، نیروی هوایی خواهان یکی جنگنده تهاجمی هم بود و این دید در ژاپن وجود داشت ک ه میشود با یک تیر دو نشان زد . در ۸ فوریه سال ۱۹۶۷ نیروی هوایی به فوجی و میتسابیشی طی نامه ای اعلام درخواست برای ساخت یک جت اموزشی مافوق صوت رزمی را داد که چند ماه بعد میتسابیشی برای این کار انتخاب شد

تیم طراحی تشکیل شد و برای بازدید از طرح فرانسوی انگلیسی جگوار راهی انگلستان شد. جگوار در ان زمان به عنوان یک جنگند تهاجمی اموزشی در حال طراحی بود دقیقا همان چیزی که ژاپنی ها می خواستند و از این رو ژاپن می خواست بر اساس ان طرح خود را پیش ببرد اگرچه سرنوشت جگوار تغییر بسیار کرد. تیم موتور رولز رویس جگوار را انتخاب کرد و به سرعت طرح پیش رفت و اولین جنگنده که ایکس تی ۲ نامه میشد در ۲۸ اوریل سال ۱۹۷۱ پرواز کرد و در ۲۰ جولای به سرعت صوت رسید تا اولین جت مافوق صوت تاریخ ژاپن نیز ساخته شود. این جنگنده در سال ۱۹۷۵ وارد خدمت شد و در سال ۱۹۷۶ اولین دوره اموزشی با ان برگذار شد(برای اشنایی با جنگنده جگوار اینجا را کلیک کنید)

تی ۲ شباهات بسیاری به نسخه دو سرنشینه جگوار دارد ولی با وجود شباهات ظاهری و موتور یکسان ولی تفاوت های اشکاری نیز با هم دارند.

تی۲ پرنده ای است تمام فلزی که از الومینیوم ساخته شده اگرچه در برخی نقاط پر تنش از نظر میزان گرما از تیتانیوم نیز استفاده شده است. بال جنگنده در بالا نصب شده و ۴۲٫۵ درجه پس گرایی دارد و دم ان به میزان ۹ درجه به طرف پایین خم شده است که شبیه طرح جگوار در این زمینه است. بال اصلی بر خلاف جگوار که دارای فلاپ دو تکه است دارای یک فلاپ یک تکه است

هواپیما همانند جگوار هیچ مخزن سوختی درون بال ندارد و تمام سوخت درون بدنه حمل می شود و توان یک مخزن سوخت خارجی ۸۳۰ لیتری را زیر هر بال را دارد . تی۲ دارای سه ارابه فرود تک چرخ بود که دو ارابه فرود عقبی در قسمت پایین همانند جگوار یک شکستکی داشت

جنگنده دارای یک رادار میتسابیشی الکترونیک J/AWG-11 می باشد که در واقع همان رادار است که بر روی اف۴ کا فانتوم)نسخه انگلیسی فانتوم) نصب شده است که در ژاپن تحت امتیاز تولید شد که خود نیز بر اساس رادار ای دبلیو جی ۱۰ جنگنده F-4J ساخته شده است. این رادار با کمی تغییر به جای استفاده در نقش هوا به هوا بیشتر در نقش تهاجمی و حتی ضد کشتی البته در نسخه رزمی اف۱ به کار رفت

جنگنده دارای دو کابین پشت سر هم است که در کابین جلوی دارای یک اچ یو دی ساخت تامسون فرانسه ، سامانه شناسایی دوست از دشمن ، سامانه ناوبری اینرسی TACAN و هشدار دهنده راداری می باشد . خلبانان روی صندلی پرتاب شونده صفر صفر ایی اس-۷ جی قرار میگرند که البته بر اساس صندلی مارتین بیکری که روی جگوار نصب شده ساخته شده است

هواپیما از دو دستگاه موتور توربوفن ایشکوا-هاریما تی اف-۴۰ -۸۰۱ ای بهره میبرد که در واقع موتور انگلیسی رولز ریس ادور بود که در داخل ژاپن منتاژ شد که بر روی جنگنده های چون جگوار نیز نصب است، این موتور اولین نسل موتور های توربوفن انگلیسی بود و بسیار کارمدتر بود و در قیاس با موتور جی ۷۹ فانتوم بسیار کم مصرف تر نیز بود. هواپیما دارای دو وروی هوا به سبک جگوار در دو طرف بدنه است که دارای بخش متغییر در درون دهنه ورودی است. هواپیما میتواند به سرعت ۱۷۰۰ کیلومتر بر ساعت دست پیدا کند و دارای بیشترین برد ۲۸۷۰ کیلومتر می باشد

دو نوع تی ۲ ساخته شد . یکی نسخه تی ۲ زد که T-2A نیز خوانده می شد و نسخه اموزی فاقد سلاح بود و ۵۹ فروند از ان ساخته شد و دیگری تی ۲ کا که تی ۲ بی نیز خوانده میشد که ۳۱ فروند از ان ساخته و نسخه مسلح این جنگنده بود

تی ۲ بی یا تی ۲ کا که نسخه مسلح تی ۲ بود

نسخه مسلح دارای یک توپ داخلی ام۶۱ بود. این توپ ۶ لول ۲۰ م م با سرعت اتش ۴۰۰۰ تا ۶۰۰۰ گلوله بر دقیقه است که بر روی جنگنده های امریکایی در خدمت ژاپنیها نیز نصب شده است . همچنین دارای دو جایگاه جنگ افزاری زیر هر بال ، یک در نوک هر بال و یکی در زیر بدنه در مجموع هفت جایگاه خارجی داشت که می توانست تا ۲ تن سلاح شامل تا دو موشک سایدواندر، تا چهار بمب ۲۲۵ کیلوگرمی مارک ۸۲ زیر بدنه ویا تا دو بمب زیر هر جایگاه زیر بالها را حمل کند.

۹۰ فروند تی ۲ ساخته شده که تا سال ۲۰۰۶ در نیروی هوایی ژاپن باقی ماند تا اینکه با تی ۴ جایگزین شد

جنگنده تهاجمی اف۱

از انجایی که کشور ژاپن در میان اب ها قرار دارد نیاز به یک جنگنده تهاجمی ضد کشتی برای شلیک موشک های ضد کشتی به عنوان یک جنگنده تهاجم دریایی بسیار لازم بود از جمله اینکه زاپن با تهدید نیروی دریایی چین، شوروی و کره شمالی روبرو بود . اگرچه ژاپنی ها با تولید صدها فروند پی۲ و پی۳ در داخل توان گشت دریایی و ضد زیر دریایی بالای داشتند ولی عملا هیچ جنگنده تهاجمی دریایی وجود نداشت. در اوائل دهه ۱۹۷۰ با توسعه طرح تی۱ نیروی هوایی خواهان به خدمت گیری یک نسخه تک سرنشینه تهاجمی برای شلیک موشک ضد کشتی شد.نسخه جدید در ۳ جولای سال ۱۹۷۵ پرواز کرد و در سال ۱۹۷۸ وارد خدمت شد و اف۱ نامیده شد

میتسابیشی اف۱

اف۱ در قیاس با تی ۲ دارای همان بدنه بود ولی سازه ان تقویت شده بود . در اف۱ کابین دوم برداشته شده بود و جنگنده تک سرنشینه بود و به جای کابین دوم دارای سوخت بیشتری بود

هواپیما از یک رادار تهاجمی میتسابیشی الکترونیک J/AWG-12 است که نسخه تهاجمی رادار نسخه اموزشی است. این نسخه توان کشف و درگیر با اهداف دریایی را نیز داشت و می توانست دست به ناوبری ارتفاع پایین شبانه بزند. این رادار توان کشف یک کشتی را از ۱۷۰ کیلومتری داشت و می توانست پستی بلندی های زمین را تعقیب کند. هواپیما دارای یک رایانه دیجیتال تهاجمی J / ASQ-1 بود که توان ناوبیر خودکار را نیز به جنگنده میداد.

از دیگر تجهیزات الکترونیک اف۱ میتوان به سامانه تهاجمی J / AWA-1 برای قفل و هدایت موشک ضد کشتی، رایانه داده های هوایی، ارتفاع سنج رادیویی و همچنین هشدار دهنده راداری J / APR-3 نام برد .

هواپیما دارای همان موتور ایشکوا-هاریما تی اف-۴۰ -۸۰۱ ای است ولی نسخه نصب شده روی اف۱ دارای ۴۰۰ پاوند رانش بیشتر بود. البته به همان میزان اف۱ نیز سنگینتر از تی ۱ بود ولی در کل اختلاف وزن انها زیاد نبود. اف۱ دارای سرعت ۱۷۰۰ کیلومتر بر ساعت مشابه تی ۱ بود ولی به دلیل حمل سوخت بیشتر دارای برد انتقالی بیشتری بود و برد ان به سه مخزن سوخت خارجی به ۲۸۷۰ کیلومتر می رسید و شعاع رزمی ان با دو موشک ضد کشتی ، دو موشک هوا به هوا، و یک مخزن سوخت در یک پرواز در ارتفاع بالا، تهاجم در ارتفاع پایین و برگشت به پایگاه در ارتفاع بالا حدود ۵۵۰ کیلومتر و با هشت بمب ۲۲۵ کیلوگرمی و دو مخزن سوخت ۳۵۰ کیلومتر بود. اف۱ می توانست در زیر بدنه نیز یک مخزن سوخت خارجی حمل کند که تی ۲ چنین توانی نداشت

اف۱ دارای جایگاه های مشابه نسخه مسلح تی ۲ یا همان تی ۲ کا بود. دارای یک توپ داخلی ام۶۱ با ۷۵۰ گلوله بود که مخزن مهمات ان پشت کابین قرار داشت .دارای هفت جایگاه خارجی بود و میتوانست تا ۲۷۰۰ کیلوگرم یعنی ۷۰۰ کیلوگرم بیشتر از تی ۲ سلاح حمل کند

اف۱ مسلح به دو موشک ضد کشتی ای اس ام۱ یا همان تایپ۸۰

ترکیب تسلیحاتی این هواپیما می توانست شامل تا هشت بمب مارک ۸۲ هر یک با وزن ۲۲۵ کیلوگرم و یا تا چهار بمب خوشه ای سی بی یو ۸۷ و یا تا شش راکت انداز ۱۹ لول ۷۰ م م و یا چهار راکت انداز ۱۲۷ م م باشد . در نقش ضد کشتی می توانست تا دو موشک ضد کشتی ای اس ام -۱ که تایپ ۸۰ نیز خوانده می شد را حمل کند . این موشک رادار فعال در سال ۱۹۸۲ وارد خدمت شد و برای اف۱ طراحی شد و دارای برد ۵۰ کیلومتر بود . این موشک تمام مدت خدمت اف۱ سلاح اصلی ضد کشتی این جنگنده بود ولی در دهه ۱۹۹۰ بر روی این جنگنده موشک ضد کشتی ای اس ام-۲ تایپ ۹۰ نیز با برد بیش از ۱۶۰ کیلومتر و سامانه هدایت تصویر بردار فروسرخ نیز هماهنگ شد . همچنین اف۱ می توانست برای دفاع از خود بر روی نوک بال موشک سایدواندر را نیز حمل کند

اف۱

اف۲ در پایگاه های هوایی ژاپن در غرب این کشور جای که تهدید بمب افکن های شوروی با موشک های کروز و شناور های شوروی و کره شمالی وجود داشت مستقر شد. اگرچه برد کم ان همیشه مشکل ساز بود (و عدم توان سوختگیریی هوایی) ولی برای اولین بار توان تهاجمی واقعی به نیروی هوایی بر فراز دریا به ژاپن داد